Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məsləhətçiləri yeni məlumatlar patogenləri izləmək üçün istifadə olunan beynəlxalq məlumat bazasına qısa müddət ərzində yerləşdirildikdən sonra Çini COVID-19 pandemiyasının mənşəyi ilə bağlı bütün məlumatları açıqlamağa çağırıb.

SARS-CoV-2 virusu üçün yeni genetik məlumatlar, eləcə də 2020-ci ildə Çinin Wuhan şəhərində canlı heyvan bazarından götürülmüş nümunələrə əsaslanan əlavə genomik məlumatlar Çin alimləri tərəfindən bu ilin əvvəlində qısa müddətə açıq girişli GISAID verilənlər bazasına yüklənmişdir. ÜST-nin Yaranan Patogenlərin Mənşəyi üzrə Elmi Məsləhət Qrupu (SAGO) şənbə günü verdiyi açıqlamada, digər ölkələrdəki tədqiqatçıların onlarla tanış olmasına imkan verdiyini deyib.

Bu virusun genetik məlumatları bazarda koronavirusa yoluxa bilən yenot itlərinin olduğunu irəli sürüb və ötürülmə zəncirinə yeni ipuçları verib.

GISAID sözçüsü məlumatların "geri götürüldüyünü" və "hazırda nəzərdən keçirilən nəşrin bir hissəsi olaraq yeni və əlavə məlumatlarla yeniləndiyini" deyib.

"Kanal14.az" "euronews"a istinadən bildirir ki, Çin Xəstəliklərə Nəzarət Mərkəzi məlumatları Nature elmi jurnalına yenidən təqdim etməyi planlaşdırır" - deyə, bəyanatda deyilir.

ÜST rəsmiləri deyirlər ki, bu cür məlumatlar COVID-in mənşəyinin araşdırılmasında mühüm əlaqədir və dərhal verilməli idi.

ÜST-nin baş direktoru Tedros Adhanom Ghebreyesus cümə günü deyib: "Bu məlumatlar pandemiyanın necə başladığı sualına qəti şəkildə cavab vermir, lakin hər bir məlumat parçası bizi bu cavaba yaxınlaşdırmaq üçün vacibdir". "Bu məlumatlar üç il əvvəl verilə bilərdi və verilməli idi."

"Biz Çini məlumatların ötürülməsində şəffaf olmağa, lazımi araşdırmalar aparmağa və nəticələri paylaşmağa çağırmağa davam edirik" deyib.

ÜST və digər elm adamları da virusun Wuhandakı təhlükəli patogenlərin öyrənildiyi laboratoriyada yaranma ehtimalını istisna edə bilməyəcəklərini söylədi. Çin bu cür əlaqəni inkar edir.

2022-ci il nəşri qeyd edir ki, bazarda və ətrafındakı tövlələrdən və kanalizasiyalardan toplanmış 923 nümunənin kiçik bir hissəsi virus üçün müsbət sınaqdan keçib; Tədqiq edilən 457 heyvan nümunəsində virus aşkar edilmədi. Nəşr ilkin olaraq yenot itlərdən nümunələrin toplanmadığını bildirib.

SAGO-nun bəyanatında deyilir ki, yeni təhlil, "yenot itləri və digər heyvanların ictimai sağlamlıq səylərinin bir hissəsi olaraq bazarın təmizlənməsindən əvvəl mövcud ola biləcəyini" göstərir.

ÜST SAGO-ya dünya üzrə 7 milyona yaxın insanın ölümünə səbəb olan pandemiyanın mənşəyini araşdırmağa davam etməyi tapşırıb.

Kanal14.az
Nizmi Təhməzov