Gündəm / Dünya

Alimlər sübut ediblər ki, tək atom əsasında kompüter qurmaq mümkündür

Alimlər sübut ediblər ki, tək atom əsasında kompüter qurmaq mümkündür

Kompüterləri hətta atomlar kimi kiçik hissəciklər əsasında da qurmaq olar.

"Kanal14.az" "news.am"a istinadən bildirir ki, bunu ABŞ-ın Luiziana ştatının Tulane Universitetinin tədqiqatçıları sübut ediblər. Onların "The European Physical Journal Plus” jurnalında dərc olunmuş tədqiqatında deyilir ki, məlumatların saxlanması və işlənməsi üçün hətta bir atom kifayətdir.

Scitechdaily.com-un izah etdiyi kimi , "kompüter" dedikdə, giriş və çıxış yolu ilə məlumatları emal edə bilən cihaz nəzərdə tutulur. Bu hansı növ obyektlərin bu hesablamaları yerinə yetirə biləcəyi və nə qədər kiçik ola biləcəyi sualını doğurur. Bu gün biz artıq, müasir texniki proseslərin imkanlarının həddinə yaxınlaşdığımız zaman (tranzistor ölçüləri artıq mümkün minimuma yaxınlaşır), bu məsələ xüsusilə aktuallaşır - və alimlərin fikrincə, bu, yeni hesablama texnologiyasının inkişafına səbəb ola bilər.

Gerard McCall və komandası göstərdilər ki, atomlar - maddənin əsas tikinti bloklarından biri - hesablama üçün bir rezervuar kimi olduqca uyğundur və məlumatların işlənməsi və giriş-çıxışı tamamilə optik ola bilər.

"Bizim fikrimiz var idi ki, hesablama qabiliyyəti bütün fiziki sistemlərdə olan universal bir xüsusiyyətdir. Lakin, bu paradiqma daxilində hesablamaları necə yerinə yetirmək üçün cəhd edə biləcəyiniz üçün çox geniş imkanlar var" - deyə, McCall bildirib.

O və həmkarları tam optik giriş və çıxışa malik tək atom üzərində olan sistemin qeyri-xətti xüsusiyyətlər nümayiş etdirə biləcəyini sübut etmək istəyirdilər. Bu gün qeyri-xəttilik xüsusilə aktualdır, çünki neyromorf kompüterlər və ya AI kompüterləri ön plana çıxır, müəyyən mənada beynin işini təkrarlayır.

Alimlərin fikrincə, giriş məlumatı bilavasitə işığa kodlanan və həmçinin işıq şəklində çıxış edən qeyri-xətti tək atomlu kompüter olduqca real ola bilər. Belə bir sistemin hesablamalarının nəticəsi çıxışdakı filtrlər tərəfindən müəyyən edilir.

"Tədqiqatlarımız bu yanaşmanın prinsipcə işlədiyini təsdiqlədi və həmçinin sistemdə daha yüksək dərəcədə qeyri-xəttiliyə səbəb olacaq şəkildə giriş işığı təqdim edildikdə, sistemin daha yaxşı işlədiyini sübut etdi" deyə müəllif izah edib. "Yəqin ki, deyərdim ki, bu əsərlə biz hesablama qabiliyyətinə malik minimum sistemin həqiqətən tək bir atom səviyyəsində mövcud olduğunu və hesablamaların yalnız optik proseslərin köməyi ilə həyata keçirilə biləcəyini vurğulamağa çalışırıq”.

Kanal14.az
N.Məmərli