"Kanal14.az"ın "japannews"a istinadən məlumatına görə, Seattledan bir neçə saatlıq məsafədə, yalnız qayıqla çatmaq mümkün olan yerdə, Vaşinqton Universitetinin Cümə Limanı laboratoriyasının dəniz alimləri son onillik kütləvi şəkildə məhv olduqdan sonra nəsli kəsilməkdə olan günəbaxan dəniz ulduzlarını yetişdirir və öyrənirlər.

Meksikanın Aşağı Kaliforniya yarımadasından Alyaskaya qədər Sakit okean sahilləri boyunca bir zamanlar bol olan bu canlılar məhv edilib. Onların təqribən 90%-i 2013-cü ildən bəri iqlim dəyişikliyi və okeanın istiləşməsi nəticəsində yaranmış sirli dəniz ulduzlarının tükənməsi sindromu səbəbindən yoxa çıxıb.

Cümə Limanı Dəniz Laboratoriyasının baş tədqiqatçısı Ceyson Hodin, dəniz ulduzlarının xəstəlikdən ölməsinin arxasındakı sirli təsadüfü və iqlim dəyişikliyinin ola biləcəyi ehtimalını izah edərək, "Xəstəliyin o dövrdə daha isti sularla əlaqəli ola biləcəyinə dair bəzi əlamətlər var" - deyib.

San Juan adasında yerləşən laboratoriya hazırda əsirlikdə yetişdirilmiş 109 1 yaşlı, 23 2 yaşlı, 12 3 yaşlı günəbaxan dəniz ulduzuna və ümumilikdə təxminən 5000 sürfə günəbaxan dəniz ulduzuna ev sahibliyi edir.

Alimlər həmçinin laboratoriyalarına vəhşi təbiətdən 16 böyük günəbaxan dəniz ulduzunu gətirdilər, lakin onların yaşını müəyyən etmək daha çətindir. "Biz indi dünyanın yeganə nəsli kəsilməkdə olan dəniz ulduzu üçün dünyada yeganə əsir yetişdirmə proqramını həyata keçiririk” - deyə Hodin bildirib. O, 2019-cu ildə başladığı gündən proqramın başında olan dəniz ulduzlarını nə vaxtsa onları vəhşi təbiətə buraxmağa ümid edir.

Universitet və Puget Soundun şimal sularında qrantla maliyyələşdirilən sahə stansiyası, echinodermlərin isti suların təsirinə məruz qalıb-qalmadığını müəyyən etmək üçün kollecin nevrologiya şöbəsi ilə əməkdaşlıq edərək yeni araşdırma aparıb.

Vaşinqton Universitetinin nevrologiya fakültəsi aspirantı, əvvəllər ahtapotlarla işləyən Uilyam Weertman körpə dəniz ulduzları ilə işləmək vəzifəsini öz üzərinə götürüb.

Weertman dəniz ulduzlarının davranışlarını araşdırarkən, hərəkətlərə və onların necə hərəkət etmə vaxtına diqqət yetirmək üçün dörd kameradan istifadə edir. Daha sonra o, müxtəlif dəyişənlər altında ən kiçik dəyişikliklər üçün öyrənilə bilən ulduzların üçölçülü təsvirlərini yaratmaq üçün videolardan istifadə edir.

Laboratoriyada yeniyetmə və gənc yetkin dəniz ulduzları ilə indiyə qədər aparılan tədqiqatlar bəzi ümidverici nəticələr əldə edib. Günəbaxan dəniz ulduzları daha isti sulara dözə bilər.

"Deməli, bu yaxşı bir şeydir. Bilirsiniz, əgər dəniz ulduzları insan yardımı ilə və ya olmadan vəhşi təbiətdə sağalacaqlarsa, bunu iqlim dəyişikliyində edəcəklər” deyə, Hodin qeyd edib.

Kanal14.az
Asiman Əsədsoy