Yeni araşdırmalar nəticəsində Fransanın cənubunda üzüm bağlarının altında maqnit anomaliyasına malik köhnə zərbə krateri aşkar edilib.

"Kanal14.az" "news.am"a istinadən bildirir ki, Fransız şərab zavodunun üzüm bağının yerləşdiyi yuvarlaq depressiya əslində köhnə zərbə krateridir.

Krater Fransanın cənubundakı Kabrol yaxınlığındakı müvafiq olaraq adlandırılan Domaine du Météore şərab zavodundadır. İlk dəfə 1950-ci ildə meteorit krateri kimi müəyyən edilmişdir. Lakin, 1964-cü ildə aparılan bir araşdırma bu fərziyyəni təkzib etdi, Çünki, kraterin hündür kənarı yox idi və tədqiqata rəhbərlik edən alimlər meteoritlərin vurduğu yerlərdə tez-tez rast gəlinən maqnit sahəsinin anomaliyalarına dair heç bir dəlil tapa bilmədilər.

İndi saytın yeni araşdırması kraterdə həqiqətən də maqnit anomaliyasının olduğunu göstərdi. Üstəlik, çökəkliyin içərisində və onun ətrafında olan qaya fraqmentləri güclü təsir əlamətlərini göstərir: Burada ərimiş və bərkimiş qaya cibləri, həmçinin böyük təzyiq altında əmələ gələn mikroalmazlar var.

Domaine du Météore, eni cəmi 200 metr olan zərbə krateri üçün nisbətən kiçikdir. Kraterin dərinliyi təqribən 30 m-dir, yanları tikanlı ağaclarla, dibi isə səliqəli Syrah üzümləri ilə örtülmüşdür. Almaniyanın Frankfurt şəhərindəki Höte Universitetinin geoloqu Frank Brenker və onun həmkarları kraterin ilk hərtərəfli tədqiqatını aparıblar.

Tədqiqatçılar bir neçə toqquşma əlamətlərini, o cümlədən şok dalğasının səbəb ola biləcəyi tünd rəngli zolaqları, həmçinin deformasiyaya uğramış və sement şəklində ərimə və bərkitmə əlamətləri göstərən zərbə brekçiası kimi tanınan qaya tapdılar.

Nəhayət, tədqiqatçılar kraterin maqnit tədqiqi aparıb və müəyyən ediblər ki, kraterin mərkəzinə yaxınlaşdıqca maqnit sahəsi azalır. Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu, zərbə kraterlərində də yaygındır, çünki zərbə maqnit süxurlarını parçalaya və ya onların maqnitini poza, maqnit sahəsinin yaradılmasına cavabdeh olan atomları yenidən paylaya bilər.

Tədqiqatçılar həmçinin kraterin geoelektrik analizini aparıblar, çünki zərbə zamanı süxurların deformasiyası bu süxurların elektrik cərəyanını necə keçirməsinə təsir göstərə bilər. Bu məlumatlar hələ də təhlil edilir.

Yeni araşdırma kraterin yaşı ilə bağlı təxmin etməyib. Ancaq kraterin təsirinin təxminən 10.000 il əvvəl baş verdiyi bilinir.

Zərbə kraterləri Yer üzündə nadir hallarda olur, Çünki, onlar adətən eroziya və tektonik plitələrin daimi hərəkəti nəticəsində məhv olurlar. Earth Impact Database dünyada cəmi 190 təsdiqlənmiş kraterin siyahısını verir. Domaine du Météore şərab zavodunun krateri kimi kiçik kraterlərin yerlə yeksan edilməsi ehtimalı var. Yeni araşdırmaya görə, diametri 300 m-dən kiçik olan yalnız üç krater məlumdur.

Kanal14.az
Jalə Asiman